Potungāue

Potungāue ki he Ngaahi Me’a ki Muli

Talateu

ʻOku fatongia ʻaki ʻe he Potungāue Ki he Ngaahi me’a ki Muli ‘a hono pule’i ‘a e ngaahi vā fakavaha’a pule’anga mo e ‘u fatongia fakatipilomētika. ‘Oku ne fakahoko ‘a e ngafa fatongia mahu’inga ‘i hono tokoni’i ‘a e Fa’unga Fakalakalaka Faka-e-ngāue II ‘a Tonga (Tonga Strategic Development Framework II (TSDF II)) ʻaki ʻene tokoni ki he ngaahi taumuʻa faka-lakalaka faka-fonua, hangē ko e tupulaki fakaʻekonomika, fakalahi e fengāueʻaki faka-vahaʻa puleʻanga, mo fakaleleiʻi e tafa’aki ki hono puleʻi. Ko e ‘uhī ko e tu’unga eni ‘e fakahoko ai ‘a e fuofua fetu’utaki mo e ngaahi ‘inivesi mei tu’apule’anga pea pehē foki ki he umataha pe tokoni hangatonu ‘oku ‘omi mei muli, ‘oku pusiaki’i ‘e he Potungāue ‘a e ‘u vā ‘oku mahu’inga ki he fakalakalaka ‘a e tu’unga faka’ekonomika mo e fakasōsiale ‘a Tonga.

Ko e takimamata ko ha sekitoa mahuʻinga ia ki Tonga, pea ʻoku poupouʻi ʻeni ʻe he Potungāue ‘eni ʻaki hono pusiaki’i ha ngaahi vā fetuʻutaki mālohi mo e ngaahi māketi faka-takimamata tefito, pea faka-faingofuaʻi e founga ke ngaue’aki ‘a e totongi’aki e kaati visa, mo tu’uaki ʻa Tonga ko e feitu’u manakoa. ʻOku ngaue vāofi ʻa e Potungāue mo e ngaahi kautaha umataha mei tu’a pule’anga ke faka-lolotoange ‘a e ngaahi fehokotaki fakatipilomētika ka e pehē ki he ngaahi ‘inivesi malu, ‘aē ‘e tokoni ki he tupu ‘a e ‘ekonomika ‘a e fonua pea mo faka’ai’ai ‘a e tupu fakalakalaka tu’uma’u ‘a e takimamata.

ʻOku kau ʻi he faʻunga ʻo e fetuʻutaki fakavahaʻapuleʻanga ʻa Tonga ʻa e ngaahi aleapau mo e ngaahi talite kehekehe ʻoku ne faka-faingofuaʻi ʻa e fefakatauʻaki, malu, mo e fengaueʻaki mo e ngaahi puleʻanga kehe. ʻOku fakapapauʻi ʻe he ngaahi aleapau ko ʻeni ʻoku kei hoko pe ʻa Tonga ko ha fonua longomu’i ‘i he kau atu kʻi he ʻekonomika faka-e-mamani lahi lolotonga hono maluʻi ʻene ngaahi fie maʻu faka-fonua. ʻOku poupouʻi ʻe he fatongia ‘a e Potungāue ʻi hono maʻu pau ‘a e ngaahi ‘inivesi mei muli pea mo e ‘u tokoni ke poupou ki ‘u poloseki ki he hala, langa fo’ou, tokangaekina ‘o e mo’uilelei, ako, pea mo e tokateu ki he ngaahi fakatamaki faka-e-natula, pea to e loloto atu mo e tokoni ki he fakalakalaka ‘a e fonua.

ʻOku hanga ʻe he ngaahi lao hangē ko e ngāue ʻa e paasipoti mo e ngāue ʻa e ʻImikuleisoni ʻo fakatonutonu ʻa e ngāue ʻa e kau tangataʻi fonua mo e ngaahi fonua muli, ʻo fakapapauʻi ha ʻatakai malu maʻa e kau folau ʻeveʻeva, ʻinivesitoa, mo e kau muli. ʻI hono ngaahi founga matuʻaki lelei fakatipilometika, ʻoku toe e alea’i foki ʻe he Potungāue ʻa e ngaahi aleapau fefakatauʻaki faka-vahaʻapuleʻanga mo e ngaahi hoa ʻoku mahuʻinga ki he tuʻunga fakaʻekonomika mo e tupulaki fakaʻekonomika ʻa Tonga.

Taki
  • His Royal Highness Crown Prince Tupouto'a 'Ulukalala

    Minisitā

  • Mr. Viliami Malolo

    Sekelitali Tuʻumaʻú

ʻUlu ʻo e ngaahi Potungāue mo e Ngaahi Potungāue
  • Vaʻa ʻo e ngaahi sēvesi faka-e-taki
  • Vaʻa tuʻutuʻuni fekau’aki mo tu’apule’angai
  • Vaʻa ʻo e Ngaahi Misiona ʻi Tuʻapuleʻangá
  • Vaʻa ‘Imikuleisoni mo e tangata’i/fefine’i Fonua
  • Vaʻa Fakahoko totonu ‘a e founga Ngāue

Ko e me’a ‘oku mau fai

Ngaahi Vā Faka-tipilōmētika

ʻOku fakahoko mo pule’i ‘e he Potungāue ʻa e ngaahi aleapau mo e ngaahi talite faka-vahaʻa puleʻanga ʻo fakafofongaʻi ʻa Tonga. ʻOku kau heni ʻa e fefakatauʻaki ʻi he alea, fe-fakapapau’aki malu, mo e ngaahi hoa ngāue ʻoku nau fakamalohia ʻa e tuʻunga faka-e-mamani lahi ʻo Tonga mo tanumaki ʻa e fe-ngaueʻaki faka-vahaʻa puleʻanga.

Ngaahi Sēvesi Faka-Konisela

ʻOku ʻomi ʻe he Potungāue ‘a e ‘u paasipoti mahu’inga mo e ‘u sēvesi ki he visa ma’ae tangata’i/fefine’i fonua Tonga pea pehē ki he kau folau’eve’eva. Tatau aipe pe ‘oku ke fiema’u ke fakafo’ou ho’o paasipooti, tohi kole ki ha visa, pe ko hano ma’u ha tokoni ki ha ngaahi me’a fakalao ‘i muli, ko e ‘u sevesi faka-konisela ‘oku ‘iai ke tokoni kiate koe.

Fefakatau'aki fakavaha'apule'anga

ʻI hono ngaahi founga matuʻaki lelei fakatipilometika, ʻoku toe e alea’i foki ʻe he Potungāue ʻa e ngaahi aleapau fefakatauʻaki faka-vahaʻapuleʻanga mo e ngaahi hoa ʻoku mahuʻinga ki he tuʻunga fakaʻekonomika mo e tupulaki fakaʻekonomika ʻa Tonga.

Maluʻi ʻo e tangataʻi/fefine’i Fonua

Ko e Potungāue ‘oku fakapatonu ia ki hono tokoni’i ‘a e kakai Tonga ‘oku nau nofo pe folau ki tu’apule’anga. Mei hono ‘oatu ‘a e ngaahi tokoni fale’i faka-lao ki hono ‘oatu mo e tokoni lolotonga ha hoko ha ngaahi me’a fakatu’upakē, ‘oku fakapapau’i ‘e he Potungāue ‘oku malu’i ‘a e tangata’i/fefine’i fonua pea mo tokoni’i ki ha tapa pe ‘o mamani ‘oku nau ‘iai.

Vā Fetokoni’aki Faka-faha’iua

ʻOku fakamālohia ʻe he Potungāue ʻa e vā fetokoni’aki Faka-faha’iua ʻo Tonga mo e ngaahi fonua tefito. ʻOku tokoni ʻa e ngaahi hoa ko ʻeni ke maʻu ha ngaahi fehokotaki fakaʻekonomika, fakafonua, mo fakapolitikale ʻoku fakatou ʻaonga ki Tonga mo hono kau tokoni faka-vahaʻa puleʻanga.

‘U Sēvesi

Tohi kole ki he Paasipoti

‘Oku tokoni ‘a e Potungāue ki he Ngaahi me’a ki Muli ki he tangata’i/fefine’i fonua ‘o Tonga ki he tohi kole pe fakafo’ou ha’anau ‘u paasipooti.

  • Maʻa e kau tangataʻi/fefine’i fonua Tonga ʻi Tonga: Kuo pau ke ke ta’ofi ha’o taimi ‘apoinimeni hangatonu ki he ‘u ‘ofisi ‘a e Potungāue pe fakafou ‘i he Hū’anga ‘a e Tangata’i/Fefine’i Fonua (‘atā he vave ni mai) Ko e sisitemi ko eni ‘oku fakapapau’i ai ‘a e ‘ulingaholo ‘a e founga ngāue, pea ‘e lava ke ke fili pe mei ai ‘a e ‘aho mo e taimi ‘oku ke sai’ia ke fakahu atu ai ho’o tohi kole ki he ‘ofisi ‘o e Potungāue. ‘Omi ‘a e ‘u me’a fakapepa kotoa pe ‘oku fiema’u, kau kiai mo ho’o paasipooti kuo ‘osi hono taimi, ngaahi me’a ‘oku ne fakamo’oni’i koe, pea mo e ‘u la’itā paasipooti.
  • Maʻa e kau tangataʻi/fefine’i fonua Tonga ʻi muli:: ʻOku totonu ke ke ʻaʻahi ki he kau talafekau Tonga ofi taha pe konisela ke fakafoʻou pe tohi kole ki ha paasipooti foʻou. ʻE tataki koe ʻe he ngaahi tokoni Faka-konisela ʻi he founga ngāue, ʻa ia ʻoku faʻa kau ai hono fakahū ha tohi kole, hoʻo paasipooti lolotonga, mo e ngaahi ta ʻo e paasipoti. Mahalo naʻa fiemaʻu foki ke ke totongi ha faʻahinga totongi ʻoku fekauʻaki mo ia pea tuku ha taimi ke fai ai e ngāue.
  • Fuofua taimi ki ha Paasipooti maʻa e fanau valevale: ke tohi kole ki he ʻuluaki paasipooti ʻa ha pēpē toki fāʻeleʻi, kuo pau ke fakahū ʻe he mātuʻa ʻa e tohi fakamoʻoni fāʻeleʻi ʻo e fānau, ‘u tā paasipoti, mo e fakamoʻoni ʻo e tangataʻi/fefine’i fonua Tonga ʻa e mātuʻa. Kapau ʻe tohi kole mei loto ʻi Tonga, te ke lava ʻo tohi ha ʻapoinimeni ʻi he ngaahi ʻofisi ʻo e Potungāue pe ʻi he ʻInitaneti ʻo fakafou ʻi he Hū’anga ‘a e Tangata’i/Fefine’i Fonua (‘atā he vave ni mai) . Kapau ʻe tohi kole mei muli, ʻaʻahi ki he ‘ofisi talafekau Tonga ofi taha pe Konisela.

Te ke lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi foomu ʻoku fiemaʻu ki he paasipooti foʻou pe paasipoti fakafoʻou ʻi he konga ʻo e ngaahi fakamatala fakapepa.

Uepisaiti ki he Tangata’i Fonua (Citizen Portal)
Tā ‘o e Visa
ʻOku fakahoko ʻe he Potungāue ‘a e ngāue ki he ‘u visa ma’ae kau ‘a’ahi mei tu’apule’anga ‘oku nau hū ki Tonga.
  • Tohi kole ki ha visa mei muli : ʻE lava ke tohi kole ‘a e kau ʻaʻahi ‘aki ha hano fakahū ʻenau tohi kole ʻo fakafou ʻi he ‘ofisi talafekau Pe konisela ofi taha. Ko e ‘u me’a faka-pepa ‘oku fiema’u ‘oku kau kiai ha paasipooti ‘oku kei ‘aonga, foomu tohi kole visa, pea mo e ‘u pepa ke poupou ki he tohi kole, ‘o makatu’unga pe ‘i he taumu’a ‘o e ‘a’ahi (‘eve’eva fakatakimamata, pisinisi, ako). Ko e ngāue ki he visa ‘oku fa’a lava ha ngaahi ‘aho pea koia ai ‘oku ‘oatu ‘a e fale’i ki he lelei ‘o e tohi kole tomu’a.
  • Visa ʻi he Tuʻuta : ʻE lava ke maʻu ʻe ha kau ʻaʻahi ʻe niʻihi ha visa ʻi he tuʻuta ki he ngaahi tefitoʻi Taulanga uafu pe mala’e ʻo Tonga. Ka ko e ma’u ‘a e ngofua koia ‘oku makatu’unga pe ia ‘i he feitu’u ‘oku ha’u mei ai ‘a e tokotaha folau’eve’eva pea mo e loloa ‘o e taimi ‘e nofo ai
  • Visa Exemptions: : ‘Oku ‘iai ‘a e kau tangata’i/fefine’i fonua ia mei he ‘u fonua ‘e ni’ihi ‘oku ‘ikai to e fiema’u ia ke ‘iai ha’anau via ke ‘a’ahi ki Tonga ki ha ki’i nofo taimi nounou. ‘Oku kau ki he ‘u fonua koia ‘a ‘Aositelelia, Nu’usila, Pule’anga Fakatahataha (UK), pea mo e ‘u fonua Pasifiki lahi. Ki he lisi kakato ‘o e ‘u fonua ‘oku ‘ikai fiema’u ha’anau visa, ‘a’ahi ki e’ Peesi ‘a e Potungāue fekau’aki mo e ‘u visa.

Te ke lava ‘o ma’u ‘a e ‘u lisi ke vakai kiai ki he fakahinohino fekau’aki mo e ‘u visa kehekehe ‘i he Konga ko eni ‘o e ‘u Me’a Faka-pep

Konisela Tokoni

‘Oku fakahoko ‘e he Potungāue ha ngaahi sēvesi faka-konisela mahu’inga ki he tangata’i/fefine’i fonua Tonga ‘i muli ‘o fakafou ‘i he ‘u talafekau mo e ‘u konisela. Ko e ‘u sēvesi ko eni ‘oku fakakau kiai ‘a e tokoni ‘i he taimi ‘o e fakatu’utamaki hoko fakatu’upakē hangē ko e mole ‘o e ‘u paasipooti.

Ngaahi ʻuhinga anga maheni ke fetuʻutaki ai ki ha Konisela Tonga:

  • Paasipooti mole pe kaihaʻasi: tokoni ki hono maʻu ha ngaahi pepa folau fakavavevave mo fakatu’upakēwith
  • Ngaahi meʻa fakalao: fakahinohino mo e poupou kapau te ke fehangahangai mo ha ngaahi palopalema fakalao pe fie maʻu ha fakafofonga fakalao lolotonga ho’o ‘i muli.
  • Ngaahi fakatamaki fakanatula pe ngaahi meʻa fakatuʻupakē: tokoni ʻi he fetukutuku fakavavevave, kumi e kau memipa ʻo e fāmili, pe kumi ke maʻu ha nofoʻanga fakataimi ko e ‘uhī ko ha fakatamaki fakatu’upakē.
  • ‘U Talafekau Lahi mo e ‘U Konisela: ʻOku lolotonga ʻi ai ‘a ‘etau talafekau lahi mo e konisela ʻi ʻAositelelia, Nu’usila, ‘Amelika, mo Siapani.

Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha kau talafekau lahi pe konisela Tonga ʻi he feituʻu ʻoku ke lolotonga ʻi ai, te ke lava ʻo fetuʻutaki ki he konisela Tonga ofi taha kia koe ke tokoni.

Ngaahi fakahinohino ki he kauʻInivesitoa muli mo e ‘U kautaha tokoni
Ko e Potungāue ‘o e ngaahi me’a ki muli ko e fuofua tafa’aki ia ke fai kiai ‘a e fetu’utaki ‘a e kau muli ‘oku fiema’u ke nau ‘inivesi ‘i Tonga, pe ko kinautolu fie ‘omi e tokoni hangatonu, pe ko e fie fetu’utaki mo e pule’anga Tonga.

Ko e hā ʻ oku fou ai ʻ i he Potungāue ‘o e Ngaahi Me’a ki Muli?

ʻOku fakapapauʻi ‘ he Potungāue ke fakafe’iloaki mo fakafehokotaki ‘a e kau ‘inivesitoa mo e ‘u kautaha tokoni mei muli ki he ‘u va’a moe potungāue totonu ‘a e pule’anga pea mo fakapapau’i ‘oku nau ‘ilo ‘a e ngaahi fiema’u fakalao ki he fokotu’u pe fakahoko pisinisi pe ko e ‘omi tokoni ki Tonga. ‘I hono fakahinohino ‘a e kau pisinisi muli ‘o fakafou ‘i he ‘u potungāue totonu, ‘u va’a ‘a e pule’anga, pea mo e ‘u kautaha (MDAs), ‘oku tokoni ‘a e potungāue ke tufaki mo tukuatu he ‘initaneti ‘a e founga ngāue ki hono fokotu’u ‘o e ‘u pisinisi, hangē ko e ‘u feuta’aki koloa, pe ko e ‘u polokalama faka-takimamata.

ʻOku ngāue ʻa e Potungāue ‘o e Ngaahi Me’a ki Muli moe MDAs, hangē ko e, potungāue fefakatau’aki, Takimamata, pea mo e langa hala, ke fakapapau’i ‘oku ma’u ‘e he kau ‘inivesitoa mei muli ‘a e ngaahi makatu’unga ‘oku fiema’u. Ko e ‘u MDAs kotoa pe ‘oku nau fokotu’utu’u ‘a e ‘u kole tokoni mei muli ‘o fakafou ‘i he Potungāue Ki he Ngaahi Me’a ki Muli, ‘o hoko ai koe hoa ngāue tefito ‘i he ‘elia ‘o e ‘inivesimeni ‘a Tonga pea mo lava ke nau ma’u ‘a e ‘u sēvesi ‘a e pule’anga.

Ngaahi lakanga ‘oku ‘atā

The Ministry of Foreign Affairs will soon post all new vacancies through the Tonga Network Employment, making it easier for citizens to apply for government positions. This is the primary place for anyone interested in public service roles to find new opportunities. The portal will provide access to job listings across all Ministries, Departments, and Agencies in Tonga’s government, as well as the private sector. While job postings may also appear on the specific organization’s own websites or their official Facebook page, it is highly recommended to check the Vacancy Portal.

Tonga Network of Employment

‘Uuni ongoongo fakamuimui taha

Mamata ki ha ‘uuni me’a toe lahi ange

Ngaahi fakamatala ki he founga fetu’utaki

‘Ulu’i ‘Ofisi
Taimi Ngāue

Monite – Falaite: Monite – Falaite: 8:30 pongipongi ki he 4:30 efiafi

Telefoni

+676 740 1847

Ngaahi Lao moe Ngaahi Tu’utu’uni

  • Lao ‘o e Paasipoti: Governs the issuance of Tongan passports, outlining the requirements and procedures for obtaining or renewing a passport.
  • Lao Ma’ae Kakai ‘oe Fonua:: Defines the laws surrounding Tongan citizenship, including how citizenship is acquired, renounced, or lost.
  • Lao ki he Ngaahi Monū Faka-Tipilometika: Tuku atu ai ‘a e ‘u totonu,ngaahi lao makehe, pea mo e faingamalie ‘oku foaki ki he kau fakafofonga ‘o e fonua ‘i muli ka e pehē ki he ngaahi kautaha fakavaha’a pule’anga ‘i Tonga.
  • Lao Faka-’Imikuleisoni: mapule’i ‘a e hū mai, nofo, pea mo hono fakamavahe’i ha kau muli ‘i Tonga ni, pea mo fa’u ‘a e ngaahi founga ngāue fekau’aki mo e ‘u visa ka e pehē ki he nofo fonua.
Index
Uepisaiti ki he Tangata’i Fonua (Citizen Portal)
Ko ha feitu’u tefito (Hub) ‘okú ne fakatahataha’i ‘a e ngaahi fakamatala ‘a e Pule’anga mo e ngaahi ngāue ke fakafaingofua’i ‘a e ngāue’aki fakafou he ‘Citizen Portal'. Te ke lava ‘o puke ha ‘apoinimeni  ‘o fakafou ‘i he Citizen Portal 'oku vave mai 
Fakamo’oni mai’aki ‘a ho’o ID HubAko ke ‘ilo lahi ange
vahevahe 'a e peesi ko 'eni